With the end of the 3-month Rains Retreat (about July to September), monks throughout the country are free to move from place to place and are eligible to receive new robes in an annual presentation ceremony called “Thot Kathin”. Besides new robes, Buddhist literature, kitchen equipment, financial contributions and building materials e.g. nails, hand-saws and hammers etc. are also presented to monks on this occasion. In fact, the word “Thot” means “making an offering to the monk” and the word “Kathin” literary means the “embroidery frame” used in sewing the yellow robes which, in those days, were collected from rags on dead bodies in the jungle since clothes were not available in plenty as nowadays. Buddhist people regard the “Thot Kathin” ceremony as the most significant form of merit-making nest to the ordination of their close kin. Thus, once in their lifetime everybody is looking forward to having an opportunity to be the sponsor of a Kathin ceremony as it involves a lot of time, manpower and expense. Above all, an advance booking must be made with the temple, otherwise, the chance to be a sole sponsor of the Kathin may not be possible especially with the reputable temples. Nontheless, those who fail to be the sole sponsor of Kathin can also take part in the ceremony which, in this type, is known as “Kathin Samakki” or the “United Kathin”. Meanwhile, for the royal temples such as the Temple of Dawn or the Reclining Buddha Temple etc. The King or his representatives will be the sponsor of the ceremony, and usually His Majesty the King himself will present the royal Kathin robes to the Buddhist monks of Wat Po (The Reclining Buddha Temple) and other leading temples in Bangkok especially the famed riverside Wat Arun (The Temple of Dawn). On this special occasion, the king will take a journey on board the Royal Barge accompanied by a colourful fleet of escort barges along the Chao Phraya River from the Wasukri Royal landing stage to Wat Arun. The grand waterbone procession of the royal barges is the most beautiful event and visitors to Thailand should not miss a chance to take a glimpse which will remind them of Thailand forever. Sometimes a Kathin group will travel for several hundred kilometers by bus, train, boat or even by plane to present the Kathin robes and other necessities to monks in remote temples or in other countries where Buddhist temples are established. People thus hold this merit-making festival not only for earning merit for themselves but also for enjoying a fun-filled holiday free from the daily hectic life full of stress and strain in the city. During the Thot Kathin period, it is very common to see Kathin processions traveling to and fro throughout the country. In fact, anybody can take part in the event through the simple method of enclosing a small amount of money in the white envelope given by friends or relatives. It is to be noted that Kathin and Pha-pa (or the Forest Robe or a robe left for the monks to take as a discarded cloth) are totally different from one another, in other words, while the Kathin ceremony can be performed only once a year and only after the end of the Rains Retreat, the Pha-pa ceremony can be performed all the year round and at any time suitable. In addition, while each temple is allowed to accept the Kathin robes only one time in a year, the Pha-pa robe can be presented to monks as often as possible. Evidently, the Pha-pa ceremony is less significant than the Kathin ceremony which requires greater preparation. Thus, the Kathin is treated as one of the most significant religious events and can take part from the king to the poor people in rural areasพิธีทอดกฐิน
เมื่อสิ้นฤดูกาลเข้าพรรษา (ประมาณเดือนกรกฎาคมถึงเดือนกันยายน) พระภิกษุทั่วประเทศมีอิสระที่จะเดินทางไปยังที่หนึ่งที่ใดก็ได้ และได้รับอนุญาตให้ได้รับจีวรใหม่ในพิธีทอดกฐินประจำปี นอกจากผ้าจีวรใหม่ก็มีเครื่องอัฎฐบริขาร อุปกรณ์เครื่องครัว เงินบริจาคทานและอุปกรณ์ก่อสร้าง เช่น ตะปู เลื่อยมือ และค้อน เป็นต้น ซึ่งก็ถวายไปพร้อมกันในพิธีนี้ด้วย ที่จริงแล้ว คำว่า “ทอด” หมายถึง “การถวายทานแก่พระสงฆ์” และคำว่า “กฐิน” แปลตามตัวหมายถึง “ไม้สะดึง” (คือไม้แบบตัดจีวร) ใช้ในการเย็บผ้าจีวรเพราะในสมัยก่อนต้องเก็บเอามาจากเศษผ้า จากซากศพในป่า เพราะว่าผ้าจีวรไม่มีจำหน่ายมากมายอย่างเช่นทุกวันนี้ ชาวพุทธถือว่า “พิธีทอดกฐิน” เป็นการทำบุญที่สำคัญที่สุดอย่างหนึ่งรองจากพิธีอุปสมบทของญาติสนท ดังนั้นในช่วงชีวิตหนึ่งทุกคนต่างก็หาโอกาสที่จะได้เป็นเจ้าภาพทอดกฐิน เพราะว่าพิธีนี้ต้องใช้เวลามาก ทั้งกำลังคนและค่าใช้จ่ายสูง เหนือสิ่งอื่นใดก็คือ จะต้องมีการจองล่วงหน้า มิฉะนั้นโอกาสที่จะได้เป็นเจ้าภาพกฐินแต่เพียงผู้เดียวก็คงจะเป็นไปได้ยาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งวัดที่มีชื่อเสียง แม้กระนั้นผู้ที่พลาดโอกาสที่จะได้เป็นเจ้าภาพแต่เพียงผู้เดียวก็ยังสามารถเข้าร่วมในการทอดกฐินได้ ซึ่งกฐินประเภทนี้เรียกว่า “กฐินสามัคคี” ในขณะเดียวกัน สำหรับ พระอารามหลวง* เช่น วัดอรุณฯ หรือวัดโพธิ์ฯ เป็นต้น พระมหากษัตริย์ หรือผู้แทนพระองค์จะเป็นเจ้าภาพกฐินและโดยปกติพระมหากษัตริย์ก็จะทรงถวายผ้ากฐินหลวงต่อพระสงฆ์โดยพระองค์เอง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง วัดโพธิ์ และวัดหลวงที่สำคัญๆ อื่น ๆ เช่น วัดอรุณ ซึ่งในโอกาสนี้พระมหากษัตริย์จะทรงเสด็จโดยเรือพระที่นั่ง พร้อมทั้งมีขบวนเรือติดตามที่สวยงามล่องไปตามลำน้ำเจ้าพระยาจากท่าวาสุกรีไปยังท่าน้ำวัดอรุณฯ ขบวนเรือพระที่นั่งนี้เป็นภาพที่สวยงามมากซึ่งนักท่องเที่ยวไม่ควรจะพลาดโอกาสชมเหตุการณ์นี้อันจะติดตาตรึงใจในประเทศไทยไปตลอดกาลนาน บางครั้งขบวนกฐินก็เดินทางไปทอดเป็นระยะทางหลายร้อยกิโลเมตร โดยทางรถโดยสาร รถไฟ ทางเรือหรือแม้แต่ทางเครื่องบินเพื่อถวายผ้ากฐินและของไทยธรรมอื่นๆ ต่อพระสงฆ์ในวัดตามชนบท หรือแม้แต่ในต่างประเทศที่มีวัดพุทธศาสนาตั้งอยู่ ดังนั้นพุทธศาสนิกชนจึงถือเอาโอกาสอันเป็นกุศลนี้ไม่เพียงแต่เพื่อประกอบบุญกุศลให้กับตนเองเท่านั้น แต่ยังได้สนุกสนานในวันหยุด เป็นอิสระจากชีวิตอันวุ่นวายเต็มไปด้วยความตึงเครียดในเมืองหลวงไปชั่วขณะหนึ่งด้วย ในช่วงเทศกาลทอดกฐินนี้ จะดูเป็นเรื่องธรรมดาที่จะได้เห็นขบวนกฐินเดินทางไปๆ มาๆ ทั่วทั้งประเทศ ที่จริงแล้วทุกคนสามารถเข้าร่วมในพิธีนี้ได้โดยวิธีการง่ายๆ เช่น การใส่เงินจำนวนเล็กน้อยลงในซองสีขาวที่แจกให้โดยเพื่อน ๆ หรือญาติๆ ก็เรียกได้ว่ามีส่วนร่วมแล้ว
* ปัจจุบันวัดหลวง 16 วัด ที่ได้รับกฐินหลวง 1. วัดมหาธาตุฯ กทม. 2. วัดพระเชตุพนฯ กทม. 3. วัดสุทัศน์ฯ กทม. 4. วัดบวรนิเวศฯ กทม. 5. วัดเบญจมบพิตร กทม. 6. วัดราชบพิธ กทม. 7. วัดราชประดิษฐ์ฯ กทม. 8. วัดเทพศิรินทร์ฯ กทม. 9. วัดราชาธิวาส กทม. 10. วัดมกุฎกษัตริย์ฯ กทม. 11. วัดอรุณราชวราราม กทม. 12. วัดราชโอรสฯ กทม. 13. วัดพระปฐมเจดีย์ นครปฐม 14. วัดสุวรรณดาราราม อยุธยา 15. วัดนิเวศน์ธรรมประวัติ บางปะอิน อยุธยา 16. วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ พิษณุโลก เป็นที่น่าสังเกตว่า กฐิน และผ้าป่านี้มีความแตกต่างกันโดยสิ้นเชิง (ผ้าป่าหมายถึงผ้าที่ถูกทิ้งไว้ในป่าเพื่อให้พระภิกษุได้ชักเอาไปทำเป็นเครื่องนุ่งห่ม) ในขณะที่พิธีทอดกฐินจัดให้มีขึ้นได้เพียงปีละครั้งและหลังจากออกพรรษาแล้วเท่านั้น ส่วนพิธีทอดผ้าป่าสามารถจะทอดได้ตลอดทั้งปีและเวลาใดก็ได้แล้วแต่จะเห็นว่าเหมาะสม นอกจากนี้ในแต่ละวัดก็ได้รับพุทธานุญาตให้รับผ้ากฐินได้เพียงครั้งเดียวเท่านั้นในแต่ละปี ส่วนผ้าป่าสามารถจะถวายแก่พระสงฆ์ได้บ่อยจะสักกี่ครั้งก็ได้ เห็นได้ชัดว่า ผ้าป่าจะมีความสำคัญน้อยกว่าพิธีทอดกฐิน ซึ่งต้องมีการเตรียมตัวมาก ดังนั้น กฐินจึงถือเป็นพิธีทางศาสนาที่สำคัญมาก ซึ่งทุกๆ คนสามารถเข้าร่วมได้นับจากองค์พระมหากษัตริย์ไปจนถึงคนจนในชนบท
Tak Bat Devo and Chak Phra Festivals
เทศกาลตักบาตรเทโวและประเพณีชักพระ
There is a Buddhist myth that during one Rains Retreat or “Khao Phansa” Lord Buddha went to heaven to deliver a sermon to his mother who died after giving birth to Lord Buddha (then Prince Siddharatha) and was born again in heaven. The sermon given was said to last for the entire period of the Rains Retreat (3 months). Upon completing his mission in heaven, Lord Buddha then returned to earth and was greeted by a crowd of his disciples and followers. To commemorate this event, two public festivals are held, namely; the “Tak Bat Devo” in the central region and the “Chak Phra” in the south. Both portray the event of Lord Buddha’s return to earth and annually take place immediately after the end of the 3-month Rains Retreat. However, the celebration of these two festivals may be different in its preparation and practices. In other words, Tak Bat Devo means “offering of food to Buddhist monks”. The celebration is an imitation of Lord Buddha’s descent from heaven. Thus, a high place such as the hill is preferably used as a starting point, the Golden Mount of Wat Sraket in Bangkok is a good example of this. But for the temple built far away from the hill, the consecrated assembly hall (or Uposatha) can also be used as a starting point. When all is ready, the row of Buddhist monks, headed by the image of a standing Buddha carried by men representing God Indra and God Brahma, will move slowly along the path arranged in advance. People then offer a variety of food and fruit to the passing monks. The rite ends when the last monk in the row finishes the entire route. Meanwhile, Chak Phra literally means “pulling of the Buddhist monks” and it is celebrated in many southern provinces such as Nakhon Si Thammarat, Pattani, Phatthalung, Songkhla and Yala. The most impressive Chak Phra festival is on the Tapi River in Surat Thani Province. To mark this occasion, two float-pulling ceremonies are held, one on land and the other on water. On land, the splendidly adorned floats are pulled across the town by the participants of the ceremony. At the same time, on water, the ceremony is highlighted by a float decorated in colourful Thai design of a float made to carry the Buddha image. This float is then towed to the middle of the river for a religious ceremony. On the following day, the float carrying the Buddha image is towed along the river so that people can worship and make merit. Both land and river events are highly colourful. The Chak Phra festival then concludes with an exciting boat race and a traditional game. ตามตำนานทางศาสนาพุทธกล่าวว่าในช่วงฤดูเข้าพรรษาฤดูกาลหนึ่ง องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้เสด็จขึ้นไปบนสวรรค์ เพื่อแสดงพระธรรมเทศนาโปรดพระมารดา ผู้ซึ่งหลังจากที่คลอดเจ้าชายสิทธัตถะแล้วก็สิ้นพระชนม์ลงและได้เกิดเป็นเทพยาอยู่บนสวรรค์ในเวลาต่อมา กล่าวกันว่าพระธรรมเทศนาที่ทรงแสดงแก่พระมารดานี้มีความยาวตลอดทั้งพรรษา (3 เดือน) จึงจบลง หลังจากที่เสร็จสิ้นภารกิจบนสวรรค์แล้ว พระพุทธเจ้าได้เสด็จกลับสู่โลกมนุษย์ พระองค์ได้รับการต้อนรับจากฝูงชนทั้งที่เป็นพระสาวกและผู้ที่เลื่อมใสศรัทธาเป็นจำนวนมาก และเพื่อเป็นการระลึกถึงวันนี้ในครั้งพุทธกาล จึงได้มีการจัดงานเทศกาลขึ้น 2 งานด้วยกันกล่าวคือ “ตักบาตรเทโว” ซึ่งจัดขึ้นในภาคกลางและ “ประเพณีชักพระ” จัดขึ้นทางภาคใต้ของประเทศ ทั้ง 2 งานนี้ต่างก็จัดขึ้นเพื่อแสดงให้เห็นการเสด็จกลับสู่โลกมนุษย์ขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า และทุกๆ ปีก็จะจัดให้มีขึ้นทันทีหลังจากออกพรรษาแล้ว อย่างไรก็ตามการเฉลิมฉลองของงานเทศกาลทั้ง 2 นี้ อาจจะแตกต่างกันบ้างทางด้านการตระเตรียมงานและถือปฏิบัติกล่าวคือ การตักบาตรเทโวซึ่งหมายถึง “การถวายอาหารแก่พระสงฆ์” งานฉลองจึงเป็นการจำลองเหตุการณ์ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จลงจากสวรรค์ ดังนั้นจุดเริ่มต้นของขบวนแห่จึงมักนิยมใช้ที่สูงๆ เช่นเนินเขา สำหรับในกรุงเทพมหานครนั้น ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดคือ ภูเขาทอง วัดสระเกศ แต่สำหรับวัดที่ตั้งอยู่ห่างจากเนินเขาก็จะใช้พระอุโบสถเป็นจุดเริ่มต้นขบวนแห่ เมื่อทุกคนเตรียมพร้อมแล้ว พระสงฆ์จะยืนเรียงแถวในขบวนซึ่งจะนำโดยพระพุทธรูปในท่ายืนอัญเชิญโดยชายผู้ซึ่งได้รับการสมมุติให้เป็นพระอินทร์และพระพรหม แล้วจึงค่อยๆ เคลื่อนขบวนแห่ไปตามทางที่เตรียมไว้ ประชาชนก็จะถวายอาหารและผลไม้ต่างๆ แก่พระสงฆ์ที่จะเดินผ่านมาข้างหน้าตน พิธีจะจบลงเมื่อพระสงฆ์รูปสุดท้ายในขบวนเดินครบรอบ ในขณะเดียวกัน คำว่า “ชักพระ” ถ้าแปลตามตัวก็คือ “การดึงพระ” นั่นเอง และส่วนใหญ่ก็จะจัดขึ้นในหลายจังหวัดทางภาคใต้ เช่น ที่นครศรีธรรมราช ปัตตานี พัทลุง สงขลา และยะลา ประเพณีชักพระที่น่าตื่นตามากที่สุดก็เห็นจะเป็นที่แม่น้ำตาปี ในจังหวัดสุราษฎร์ธานี เพื่อเป็นการฉลองโอกาสนี้ก็จะมีพิธีจัดขบวนแห่ขึ้น 2 ขบวนพร้อม ๆ กันกล่าวคือ สำหรับแห่ทางบกและทางน้ำ สำหรับขบวนแห่ทางบกนั้นก็จะมีการประดับประดารถขบวนอย่างสวยงามแล้วก็จะถูกลากไปรอบ ๆ เมือง โดยผู้ที่มาเข้าร่วมในขบวนแห่นั้น ในขณะเดียวกันประเพณีทางน้ำนั้นก็มีจุดเด่นอยู่ที่การประดับตกแต่งทุ่นหรือแพปะรำพิธีด้วยลวดลายไทยสีต่าง ๆ เพื่อใช้ประดิษฐานพระพุทธรูป ทุ่นนี้ก็จะถูกลากจูงไปยังกลางแม่น้ำเพื่อประกอบพิธีทางศาสนา พอถึงวันรุ่งขึ้นทุ่นที่ใช้ประดิษฐานพระพุทธรูปนี้ก็จะถูกลากจูงไปตามลำน้ำ เพื่อให้ประชาชนได้สักการะบูชาและทำบุญ ขบวนแห่ทั้งทางน้ำและทางบกต่างก็เป็นเหตุการณ์ที่สวยงามมาก ประเพณีชักพระนี้ก็จะจบลงด้วยการแข่งเรืออันน่าตื่นตาตื่นใจพร้อมกับการละเล่นทางประเพณีต่าง ๆ
